Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) -therapie is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende ervaring, zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident.
Het werkingsmechanisme van EMDR kan worden verklaard door de Werkgeheugentheorie die suggereert dat het gelijktijdig online houden van een emotionele geheugenrepresentatie en het doen van duale taken een beroep doet op de (beperkte) werkgeheugencapaciteit. Door het werkgeheugen te overbelasten met dubbele aandachtstaken, verandert de kwaliteit van de emotionele herinnering en wordt de emotionele intensiteit ervan verzwakt, wat leidt tot minder symptomen.
De therapeut zal vragen aan de gebeurtenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen. Daarna wordt het verwerkings-proces opgestart. De therapeut zal vragen de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen. Maar nu gebeurt dit in combinatie met een afleidende stimulus. In veel gevallen is dat de hand van de therapeut of door geluiden die door middel van een koptelefoon afwisselend links en rechts worden aangeboden . Er wordt gewerkt met ‘sets’ (= series) stimuli.
Na elke set wordt er even rust genomen. De therapeut zal de cliënt vragen wat er in gedachten naar boven komt. De EMDRprocedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. Vaak verandert er wat. De cliënt wordt na elke set gevraagd zich te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna er een nieuwe set volgt.